REČ PO RIJEČ (198)

JULIJANSKI KALENDAR

Julijanski kalendar je uveo Julije Cezar 45. p. n. e. godine i koristio se u celoj Evropi do XVI veka, kada su države počele da prelaze na Gregorijanski kalendar. Na prvom vaseljenskom saboru u Nikeji 325. godine hrišćanska crkva je prihvatila julijanski kalendar za svoj zvaničan kalendar. Tvorac kalendara je grčki astronom Sosigen na inicijativu Julija Cezara, po kojem kalendar i nosi ime.Dužina trajanja godine u julijanskom kalendaru iznosi prosečno 365,25 dana što se postiže ubacivanjem jednog dodatnog dana svake četvrte godine i na taj način se približava vremenskom periodu za koji Zemlja obiđe oko Sunca, odnosno orbitalnom periodu Zemlje koji iznosi tačno 365,2564 dana. Julijanska godina nešto je duža od tropske, a ova razlika akumulira se na jedan dan svakih 128 godina.

Julije Cezar prvobitno je odredio da svi neparni meseci imaju po 31 dan, a parni po 30, osim februara koji je u prostoj godini imao 29 dana, a 30 u prestupnoj. Meseci su se zvali: Januarius, Februarius, Martius, Aprilis, Maius, Junius, Quintilis, Sextilis, September, October, November i December. Godine 44. p. n. e. mesec Quintilis preimenovan je u Julius (današnji jul) u slavu Julija Cezara. Godine 8. p. n. e. odlučeno je da se jedan mesec nazove imenom imperatora Avgusta, i pošto je on najviše ratnih pobeda odneo u mesecu Sextilis-u, ovaj mesec nazvan je po njemu avgust. Ali, pošto je taj mesec imao 30 dana, a Cezarov mesec jul 31 dan, Avgustu se nije sviđalo da njegov mesec ima manje dana od cezarovog, pa je uzeo jedan dan iz februara, koji je ionako imao manje dana od ostalih meseci, i prebacio ga u avgust. Pošto su sada postojala tri uzastopna meseca od po 31 dana, Avgust je od septembra uzeo jedan dan i prebacio ga u oktobar, a iz novembra u decembar. Tada su uspostavljene današnje dužine trajanja meseci.