REČ PO RIJEČ (754)

UROŠ NEJAKI

Stefan Uroš V Nemanjić, poznat kao Uroš Nejaki (1336-1371) je bio drugi i poslednji srpski car koji je vladao Dušanovim carstvom od 1355. do svoje smrti 1371. godine. Stefan Uroš je jedini sin cara Dušana Silnog i carice Jelene, rođen 1336. Za kralja je krunisan 1346. godine, istog dana kada je njegov otac postao srpski car. Bio je oženjen Anom ćerkom vlaškog vojvode Aleksandra Besarabe koja se kasnije zamonašila pod imenom Jelena.

Sa osamnaest godina Uroš je nasledio ogromnu, ali nedovoljno povezanu i objedinjenu teritoriju Srpskog Carstva. Neposredno po smrti cara Dušana i njegovog vojskovođe i namesnika u Tesaliji, despot Nićifor Orsini je osvojio Tesaliju i Južni Epir. Prognani srpski namesnik i despot Simeon, Dušanov polubrat, povukli su se iz Epira na sever. Osvojivši Kostur i okolinu, Simeon se proglasio za cara.

Na državnom saboru u Skoplju, aprila 1357. godine, vlastela je dala podršku zakonitom Dušanovom nasledniku, Stefanu Urošu . Kao odgovor na to, Simeon je 1359. godine zavladao Epirom i Tesalijom, gde je obrazovao novu samostalnu državu. Njom je vladao do 1370. godine kada mu se gubi trag.

Car Uroš je 1365. godine dobio savladara, kralja Vukašina Mrnjavčevića. Iste godine Vukašinov brat Uglješa, koji je nosio despotsku titulu, preuzeo je od Uroševe majke vlast u Seru. Period savladarstva značio je dalji pad centralne vlasti i slabljenje odbrambene moći države, i to u vreme kada Turci postepeno osvajaju istočne delove balkanskog poluostrva. Ozbiljno su ugrozili i sersku oblast, ali srpske snage, zbog nesloge vlastele, nisu uspele da se objedine za borbu protiv njih. U tu borbu su sami krenuli braća Mrnjavčevići, sa svojim vojskama. Obojica su poginula u čuvenoj bici na Marici, 26. septembra 1371. godine.

Car Uroš je neznatno nadživeo svog savladara. Umro je 2. ili 4. decembra 1371. godine a sa njim prestaje da postoji i država Nemanjića. Njegova smrt je danas predmet različitih tumačenja. Iako je po nekim izvorima Uroš otrovan, u posmrtnim ostacima nisu nađeni dokazi o nasilnim uzrocima smrti. U istoriji se često pominje kao car Uroš “nejaki”, zbog svoje blagosti i nemogućnosti da se odupre silnicima u turbulentnom vremenu u kome je ziveo.

Izvor: VIKIPEDIJA