REČ PO RIJEČ (961)

ŠIROKI BRIJEG

Široki Brijeg je grad u Bosni i Hercegovini, sedište Zapadnohercegovačkog kantona. Smešten uz reku Lišticu, dvadesetak kilometara zapadno od Mostara i u njemu živi oko 7.000 stanovnika. Stanovnici nazivaju grad obično Široki Brig ili samo Široki. Cela opština Široki Brijeg broji oko 27.000 stanovnika.

Na mestu današnjeg Širokog Brijega je bila gusto naseljena u ilirsko vreme, što potvrđuju brojni ostaci iz tog doba. U srednjem veku bazilika u Mokrom rušena je i podizana. U njezinoj je blizini nekropola sa stećcima, a ima ih i drugdje. Oni brojnošću i veličinom navode na zaključak da je ovaj kraj od XII do XV vijeka bio gusto naseljen i bogat. Iz tog vremena u selu Kočerinu sačuvao se najduži natpis na stećcima pisan bosančicom, poznat pod imenom Kočerinska ploča.  Obeležavala je grob velikaša Vignja Miloševića, koji je preminuo 1404. Sredinom druge polovine XV. veka grad dolazi pod Osmanlije, što rezultira  proređivanjem broja stanovnika, koji se u glavnom zadržavaju na brdskim, seoskim područjima. Od dolaska Osmanlija pa do sredine XIX. veka ovo područje je skoro potpuno odsečeno od zbivanja u okolnim područjima. Novija istorija Širokog Brijega počinje sa izgradnjom samostana 1846. godine i sa njegovim delovanjem. Samostan se postavlja kao duhovno, versko i privredno središte područja. Današnji grad se počeo formirati početkom XX. veka oko vodenice Ćemer, pa se u to doba tako naziva i sam grad. Nakon povezivanja sa Mostarom grad dobija ime Lištica, po obližnjoj reci, iako je službeni naziv grada bio sve do 1952. godine Široki Brijeg. Tada se naziv grada i formalno menja u Lištica. Raspadom nekadašnje države grad dobiva nazad staro ime Široki Brijeg. Grad se danas uglavnom prepoznaje van Hercegovine po košarkaškom klubu Široki, kao prvaku Bosne i Hercegovine i učesniku Jadranske lige.

(Prilog: Štefan Markovič)