REČ PO RIJEČ (963)

ŽAŽAR

Žažar je naselje u Sloveniji, u sklopu opštine Horjul, na področju pokrajine Notranjske. Domaćini zovu naselje i Žajžar, dok se naselje za vreme Austro-Ugarske nazivalo na njemačkom Saschar ili Schaschar. Naselje uključuje zaseok Razpotja, dok brda Koprivnik (551 m), Babčin vrh (503 m), Gradišče (547 m) i Žažar (447 m) okružuju naselje. U blizini naselja je Pajsarjeva jama duga oko 130 m. Po istoričaru i svešteniku Petru Hicingeru ime naselja potiče iz reči »žarišče« (žarišće) i glagola žariti. Po popisu stanovništva iz 2002. godine selo broji 169 stanovnika.

U naselju postoji prehistorijsko grobište sa zidinima. Prva osnovna škola u naselju je osnovana 1913. godine, a prva školska zgrada izgrađena 1927. godine. Juna 1942. godine Italijani su delomično spalili selo.

Naselje se prvi put pominje u dokumentima godine 1326., a crkva Sv.Ane prvi put se pominje 1526. godine. Crkva je sagrađena u gotskom stilu sa rebrastima obocima. Glavni oltar (iz 1907. godine) je delo vajara Ivana (Janeza) Buha iz Vrhnike, dok su stranski oltari izgrađeni 1836. godine. Crkva je pod spomeničkom zaštitom, kao deo narodne i kulturne baštine.

U naselju postoje i drugi zaštićeni objekti crkvene  i seoske arhitekture. Pretpostavlja se, da je u vreme Rimljana na prostoru današnjeg naselja postojala i topionica. U okolini naselja su masovne grobnice iz vremena drugog svetskog rata.

(Prilog: Štefan Markovič)