REČ PO RIJEČ (1489)

Piše: Radoja Racanović

 

PAPANIKOLAU

DOKTOR KOJI JE ZASJENIO STARE GRKE

Na današnji dan prije 55 godina (19.2.1962.) umro je Jorgos Papanikolau, američki ljekar i patolog grčkog porijekla, koji je otkrio test za rano otkrivanje raka grlića materice, zahvaljujući kome su spašeni i produženi životi miliona žena širom planete. Smatra se jednim od najznamenitijih Grka i ubraju među deset najvažnijih istraživača u oblasti medicine u svijetu.

Jorgos Papanikolau je rođen 1883. g. u Grčkoj. U SAD je emigrirao 1913. sa diplomom Medicinskog fakulteta u Atini i doktoratom Univerziteta u Minhenu, bez znanja engleskog jezika i sa novcem dovoljnim samo za vize za njega i suprugu Mariju. Iako su u početku bili prinuđeni da rade svakojake poslove, Papanikoalu je već 1914. imenovan za asistenta anatomije na Univerzitetu Kornel, gdje se posvetio naučnom radu. Test za rano otkrivanje raka grlića materice, a koji je po njemu nazvan Papanikolau test (skraćeno Papa test ili po engl. verziji Pap test), otkrio je 1928, ali je bilo potrebno više od 30 godina da medicinska nauka prepozna značaj tog testa. Njegova primjena je počela u SAD 1960, a test je vremenom postao poznat kao rutinska metoda koja se primjenjuje širom svijeta.

Za svoje otkriće dr Papanikolau je dobio mnoga priznanja i počasti, ali ne i Nobelovu nagradu iako je dva puta nominovan. Zasigurno najveće priznanje dobio je od svojih sunarodnika, koji su ga u istraživanju provedenom 2009. g. pozicionirali na drugo mjesto na listi najznačajnijih Grka svih vremena, iza Aleksandra Velikog, a ispred Sokrata, Platona i Perikla.

Recimo na kraju da u literaturi postoje mnoge nesaglasnosti oko pisanja i čitanja njegovog imena i prezimena, a što je posljedica razlika u transkripcijama njegovog grčkog i imena prilagođenog engleskom jeziku. Nadalje, u njegovo englesko ime je često uključeno i ime njegovog oca kao srednje (Nikolaos), pa mu se ime može sresti u slijedećim etimološkim oblicima: Georgios, George, Georgios Nicholas, George Nicholas, Georgios Nichos i Georgios Nikolaou, a prezime napisano Papanicolau, Papanicolaou i Papanikolaou. Fonetski oblici imena su Jorgos, Georgios, Džordž, Georgios Nikos, Georgios Nikolas i Georgios Nikolau, a prezime je uvijek Papanikolau. Ovdje su pobrojani samo oblici navedeni u izvorima koji se mogu smatrati relevantnim.