REČ PO RIJEČ (661)

SEMIČ

Semič je naselje u Beloj Krajini te sedište istoimenske opštine. Leži ispod severnih padina Kočevskog Roga te Gorjancev. Iznad naselja diže se 547 m visoko brdo Smuk i 575 m visoko brdo Semenič. Po popisu stanovništva iz 2001. godine u naselju živi 1905 stanovnika, koji se nazivaju Semičani ili Semičari. U Semiču su oko 600 godina živjeli Kočevski Nemci (Kočevari), koji su se iselili posle drugog svetskog rata. Sastavni deo naselja su zaseoci Gora i Vrtača. Na rubu zaseoka Vrtača raste jedna od najpoznatijih lipa u Sloveniji, koja u visini čoveka meri 520 cm i koja se u visini 15 m račva u oko 20 samostalnih vrhova. Kroz naselje ide i železnička pruga Ljubljana-Karlovac. Južno od naselja izvire reka Krupa. Današnji demografski značaj naselja je pretežno radnički, jer u naselju radi i tvornica kondenzatora.

Naselje se prvi put pominje 1228. godine, kada se pominje crkva Sv.Štefana., koja je bila postavljena par desetljeća pre toga. U vreme turskih upada u srednjom veku oko crkve je izgrađena utvrda, zvana tabor radi zaštite naroda. Uprkos tome Turci su zauzeli  crkvu 1547. godine te opustošili selo. 1720.godine u naselje su upali hajduci. Sadašnja crkva je izgrađena u stilu baroknog klasicizma. Njenu unutrašnjost krase dve slike francuskog baroknog slikara (Janeza) Valentina Metzingera (1599-1759), koji je od 1727. živeo i radio u tadašnjoj Kranjskoj, te delomično i na prostorima današnje Hrvatske. U crkvi je i »križni put« slovenačkog slikara Janeza Potočnika (1749-1834).

Semič je bio dugo podložan gospodi Semenič, koji su postavili grad na istoimenom brdu. Grad je bio među najstarijima u Sloveniji. Iako je grad stajao na primjernom strateškom položaju, Semeniči su grad posle par stoljeća opustili i izgradili bliže današnjem Semiču, na brdu Smuk novi zamak. Narod je novi grad nazvao Smuk ili Smočki grad, dok je stari grad ubrzo propao. Polihistor Janez Vajkard Valvasor (1641-1693) u svom monumentalnom delu Slava vojvodine Kranjske iz 1689.godine navodi, da su od starog grada vidljive samo ruševine. Posle Semeniča grad je par puta menjao vlasništvo.

Za vreme drugog svetskog rata Semič je bio okupiran od Talijana i posle kapitulacije Italije Semič je postao središte mnogih značajnih partizanskih institucija. Tako je među ostalim tu ustanovljeno Slovensko narodno gledališče (Slovenačko narodno pozorište). U naselju je bila i baza američkih vojnih pilota.

Prvobitni naziv naselja je bio Semenič, po gospodi, koja je vladala na tom području. Kada i zašto je narod skratio prvobitan naziv u skračeni oblik Semič nije poznato. Inače Semič znači mali Semenič. U Semiču su rođeni Franc Derganc (1877-1939), publicista i medicinski pisac, Lojze Krakar (1926-1995), pesnik te Mihaela Novak (r.1930), glumica.

(Prilog: Štefan Markovič)