REČ PO RIJEČ (2464)

FRIGIDARIJUM

Frigidarijum ili hladno kupatilo je jedna od najvećih prostorija u rimskom kupatilu — termi sa bazenima za kupanje u hladnoj vodi, ali često i sa bazenom za plivanje. U antičkom svetu, ova prostorija se koristila posle posete toplim kadama (kaldarijumu) ili posle vežbi u vežbalištu — palestri, ukoliko kupatilo nije imalo bazen, ali i za društveni život koji se odvijao u kupatilu.U rimskim kupatilima od doba Avgusta lekari su počeli da preporučuju kupanje i čeličenje organizma u hladnoj vodi čime je frigidarijum kao poseban prostor u okviru rimskog kupatila dobio poseban značaj. Najčešći oblik frigidarijuma je pravougaoni i on predstavlja jednu od najvećih prostorija u kupatilu, koje su povezane sa apoditerijumom ili palestrom, a mogle su da vode kupače dalje u tepidarijum.

U kasnoantičko i ranovizantijsko doba frigidarijumi su često imali poligonalne forme, naročito oktogonalne. Oktogonalni oblik frigidarijuma kasnije je uticao na izgled ranohrišćanskih krstionica. Prostorija je najčešće zasvođena bačvastim, krstastim ili svodom u obliku kalote. Sadrži jedan ili više kada sa hladnom vodom, postavljenih u nišama na krajevima, duž stranica pravougaonog prostora ili u centru, ukoliko je prostorija kružna. Kade su snabedvane vodom iz cevi ili cisterni. Postojale su i instalacije za odvod vode koja se štedila i racionalno koristila nakon kupanja za ispiranje u toaletu.

Instalacije za grejanje frigidarijuma retko se sreću i uglavnom su otkrivene na arheološkim ostacima u prostorima sagrađenim u hladnijim klimatskim zonama. (Vikipedija)