Ljubel je planinski prevoj u Karavankama na nadmorskoj
visini od 1.367 metara, na slovenačko-austrijskoj
granici.
2 коментара:
Анониман
је рекао...
LJUBELJ je prelaz u Karavankama, koji se koristi već od antičkog doba. To dokazuju i ostatci sa austrijske strane, u naselju Loibltal te na našoj strani u Podljubelju. Kada je u XIV. stoljeću Trst došao u vlasništvo Habsburga, prevoj je dobio na značenju kao trgovački put i to značenje je zadržao sve do kraja drugog rata. Preko tog prevoja su i njemačke trupe 1941 godine ušle u Sloveniju (Jugoslaviju). Po nekim podacima visok je 1367m, po drugim 1369 (Atlas Slovenije). Do 1945 godine, kada je izgrađen tunel na visini 1058m (Atlas Slovenije), po drugim podacima 1069m je važio kao najstrmiji cestovni prelaz, jer je na nekim dionicama naklon ceste bio i do 32%. Sa naše strane je prosečni naklon stare ceste do prelaza je 14%. Sa izgradnjom tunela je danas to najniži gorski prelaz između Slovenije i Austrije, koji je izgubio na svojoj važnosti izgradnjom tunela Karavanke 1991. godine. Tunel su gradili od 1941 do 1945 logoraši iz koncentracionog logora Mathausen, koji je imao pod Ljubeljom svoj ogranak. Logoraši su bili većinom Francuzi, i dandanas je moguče videti ostatke logora. Danas je to spomenik, kao opomena, da se to ne bi ponovilo. Tunel je bio probijen 1944. godine, a prilikom povlačenja njemačkih i ostalih trupa je služio kao najprigodnije mesto za povlačenje iz tadašnje države. U periodu između 1956 i 1959 godine bilo je mnogo pokušaja, da se Austrija i Jugoslavija dogovre oko izgradnje tunela. 1963 godine tunel je privremeno otvoren. Sa izgradnjom tunela pojavila se je potreba za novom cestom, jer je stara bila makadamskog kolovoza, uska i podložna snežnim lavinama sa Begunjščice. Snežne lavine su znale biti i debeline do 15m, pa je bio tunel mnogo puta zatvoren za promet. Danas je stara cesta zatvorena za promet, služi jedino planinarima, u zimsko doba je to pista za turističko sankanje. Ljeti je otvore za reli oldtimerja. Pre više od 100 godina tuda je išao i poznati reli Monte Karlo. Do drugog svetskog rata, te odmah posle njega tu su bile moto utrke. Na prevoju je planinarski dom, a do tunela je bio skijaški centar Zelenica, koji je kao i mnogo drugih objekata propao. Kod ostatka logora je za vreme nekadašnje države bila karaula, koju su verovatni svi, koji su služili u graničnim jedinicama (među njima sam bio i ja) znali po tome, da je u njoj jednom prilikom spavao Tito. Danas je objekat namenjen drugoj delatnosti.
2 коментара:
LJUBELJ je prelaz u Karavankama, koji se koristi već od antičkog doba. To dokazuju i ostatci sa austrijske strane, u naselju Loibltal te na našoj strani u Podljubelju. Kada je u XIV. stoljeću Trst došao u vlasništvo Habsburga, prevoj je dobio na značenju kao trgovački put i to značenje je zadržao sve do kraja drugog rata. Preko tog prevoja su i njemačke trupe 1941 godine ušle u Sloveniju (Jugoslaviju). Po nekim podacima visok je 1367m, po drugim 1369 (Atlas Slovenije).
Do 1945 godine, kada je izgrađen tunel na visini 1058m (Atlas Slovenije), po drugim podacima 1069m je važio kao najstrmiji cestovni prelaz, jer je na nekim dionicama naklon ceste bio i do 32%. Sa naše strane je prosečni naklon stare ceste do prelaza je 14%. Sa izgradnjom tunela je danas to najniži gorski prelaz između Slovenije i Austrije, koji je izgubio na svojoj važnosti izgradnjom tunela Karavanke 1991. godine. Tunel su gradili od 1941 do 1945 logoraši iz koncentracionog logora Mathausen, koji je imao pod Ljubeljom svoj ogranak. Logoraši su bili većinom Francuzi, i dandanas je moguče videti ostatke logora. Danas je to spomenik, kao opomena, da se to ne bi ponovilo. Tunel je bio probijen 1944. godine, a prilikom povlačenja njemačkih i ostalih trupa je služio kao najprigodnije mesto za povlačenje iz tadašnje države.
U periodu između 1956 i 1959 godine bilo je mnogo pokušaja, da se Austrija i Jugoslavija dogovre oko izgradnje tunela. 1963 godine tunel je privremeno otvoren. Sa izgradnjom tunela pojavila se je potreba za novom cestom, jer je stara bila makadamskog kolovoza, uska i podložna snežnim lavinama sa Begunjščice. Snežne lavine su znale biti i debeline do 15m, pa je bio tunel mnogo puta zatvoren za promet.
Danas je stara cesta zatvorena za promet, služi jedino planinarima, u zimsko doba je to pista za turističko sankanje. Ljeti je otvore za reli oldtimerja. Pre više od 100 godina tuda je išao i poznati reli Monte Karlo. Do drugog svetskog rata, te odmah posle njega tu su bile moto utrke. Na prevoju je planinarski dom, a do tunela je bio skijaški centar Zelenica, koji je kao i mnogo drugih objekata propao.
Kod ostatka logora je za vreme nekadašnje države bila karaula, koju su verovatni svi, koji su služili u graničnim jedinicama (među njima sam bio i ja) znali po tome, da je u njoj jednom prilikom spavao Tito. Danas je objekat namenjen drugoj delatnosti.
Štefan Markovič
Zahvaljujem.
Ova dopuna jeste vrlo korisna.
Постави коментар